Mevzuat Terimleri

Acil çıkış kapıları: İşyerlerindeki bütün acil çıkış yollarının ve kapılarının doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılması sağlanır ve önlerinde ya da arkalarında çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmaz. Herhangi bir tehlike durumunda, bütün çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmelerini mümkün kılacak şekilde tesisi sağlanır.

Acil durum planı: İşyerinde meydana gelebilecek acil durumlar (yangın, patlama, kimyasal sızıntı vb.) için hazırlanması gereken plan. Tahliye prosedürleri, acil durum iletişim bilgileri, toplanma yerleri, acil durum ekiplerinin görevleri gibi bilgileri içermelidir.

Acil durum yönetimi merkezi: Acil durum yönetim merkezi kuruluş içerisinde kolayca erişilebilir bir yerde olmalıdır. Merkez, acil durumlarda ihtiyaç duyulacak iletişim ekipmanları ve ihbar ve ikaz sistemleri ile donatılmalıdır. İdeal olarak, acil durum yönetim merkezi kaza senaryoları temelinde kuruluşta meydana gelebilecek büyük endüstriyel kazaların sonuçlarından etkilenmeyecek bir yerde seçilir.

Büyük endüstriyel kaza: İlgili yönetmeliğin Ek-6'da tanımlanan bildirim kriterlerini karşılayan bir olay.

Büyük kaza önleme politika belgesi: Üst seviyeli kuruluşlarda bulunması gereken, kuruluşun güvenlik yönetim sisteminin bir parçası olarak büyük endüstriyel kazaları önleme amaçlarını ve bu amaçlara ulaşmak için işletmecinin uygulayacağı prensipleri ve izleyeceği yöntemleri belirleyen, işletmeci tarafından hazırlanarak kuruluşta bulundurulan belgedir.

Büyük kaza senaryo dokümanı: İşletmeci tarafından hazırlanarak kuruluşta muhafaza edilen doküman.

Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışan. Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.

Destek elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişi.

Ek bilgi levhası: Bir işaret levhası ile beraber kullanılan ve ek bilgi sağlayan levha.

El işareti: Çalışanlar için tehlike oluşturabilecek manevra yapan operatörleri yönlendirmek üzere ellerin ve/veya kolların önceden anlamları belirlenmiş hareket ve/veya pozisyonları.

Emredici işaret: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işaret.

Güvenlik rengi: Güvenlik açısından özel bir anlam yüklenen renk.

Güvenlik raporu: Üst seviyeli bir kuruluşun işletmecisi tarafından hazırlanması gereken, asgari olarak Ek-2’de belirtilen bilgileri içermek kaydıyla güvenlik raporu ile ilgili tebliğde belirtilen hususları dikkate alan bir belgedir.

Işıklı işaret: Saydam veya yarı saydam malzemeden yapılmış, içeriden veya arkadan aydınlatılarak ışıklı bir yüzey görünümü verilmiş işaret düzeneği.

İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet veya tesis.

İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik eleman.

İşaret levhası: Geometrik bir şekil, renkler ve bir sembol veya piktogramın kombinasyonu ile özel bilgi ileten ve yeterli aydınlatma ile görülebilir hale getirilmiş levha.

İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olay.

İş sağlığı ve güvenliği eğitimi: Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirilmesi, riskler hakkında farkındalık yaratılması ve güvenli çalışma yöntemlerinin öğretilmesi amacıyla verilen eğitim.

İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri: İşyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, çalışanların ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla yapılan çalışmalar.

İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyon.

İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekim.

Kişisel koruyucu donanım (KKD): Çalışanı, yapılan işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan tüm alet, araç, gereç ve cihazlar.

Kullanıcı yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan toplam insan sayısı.

Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının metrekare cinsinden m2/kişi olarak ifadesini.

Kuruluş: Bu Yönetmelik kapsamında alt ve üst seviyeli olarak belirlenmiş, karayolu, demiryolu veya kıta içi su yolu ile ayrılmış iki veya daha fazla alanın bir bütün olarak değerlendirildiği aynı yerleşkede yer alan ve aynı işletmecinin kontrolü altında bulunan ortak altyapı veya faaliyetler de dâhil olmak üzere, 6331 sayılı Kanunda belirtilen işyeri tanımı kapsamında, tehlikeli maddelerin bulunduğu bir veya daha fazla tesisin yer aldığı tüm alanı.

Meslek hastalığı: Çalışanın yaptığı işin niteliği veya çalışma koşulları nedeniyle maruz kaldığı etkenler sonucu oluşan hastalık.

Operatör: İşareti izleyerek araç ve gereci kullanan kişi.

Prosedür: Bir faaliyette uyulması veya takip edilmesi gereken süreç veya yöntemin ve uygulamaya yönelik yetki, görev ve sorumlulukların belirtildiği uygulama talimatı veya dokümanı.

Ramak kala olay: Büyük kazaya sebep olma potansiyeli olduğu halde zarar vermeyen olay.

Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalar.

Sözlü iletişim: İnsan sesi veya yapay insan sesi ile iletilen, önceden anlamı belirlenmiş sözlü mesaj.

Tahliye: Acil bir durumda çalışanların işyerini terk ederek güvenli bir alana gitmeleri.

Toplanma noktası: Acil durumların olumsuz sonuçlarından çalışanların etkilenmeyeceği mesafede veya korunakta belirlenmiş yer.

Uyarı işareti: Bir tehlike kaynağı veya tehlike hakkında uyarıda bulunan işaret.

Yasak işareti: Tehlikeye neden olabilecek veya tehlikeye maruz bırakabilecek bir davranışı yasaklayan işaret.

Yangın: Binalarda, tesislerde, ormanlarda ve diğer yerlerde meydana gelen, denetim dışına çıkan ve can, mal veya çevreye zarar veren olay.

Yangın güvenliği sorumlusu: Çalışma saatleri içinde görevli sayısına ve binadaki en büyük amirin takdirine göre, binanın her katı, bölümü veya tamamı için görevliler arasından seçilen ve yangın güvenliği ile ilgili görevleri yerine getiren kişi.